Nhiều người thường nhầm lẫn viễn thị và lão thị vì hai tật khúc xạ này đều khiến mắt khó nhìn vật ở cự ly gần. Tuy nhiên, bản chất của chúng hoàn toàn khác nhau. Việc hiểu đúng từng tật sẽ giúp bạn chọn đúng phương pháp điều trị và hạn chế các ảnh hưởng lâu dài đến thị lực.
Tổng quan về viễn thị và lão thị
Viễn thị và lão thị đều có điểm chung là gây mờ mắt khi nhìn gần, nhưng nguyên nhân và cách điều trị lại khác hẳn. Viễn thị xuất hiện ở mọi độ tuổi và liên quan đến cấu trúc nhãn cầu, trong khi lão thị là dấu hiệu lão hóa tự nhiên của mắt, thường xảy ra sau tuổi 40.
Phân biệt đúng hai tình trạng này rất quan trọng vì nếu điều trị sai, mắt sẽ phải điều tiết quá mức, dẫn đến đau đầu, mỏi mắt và thị lực ngày càng suy giảm.
Viễn thị là gì?
Viễn thị xảy ra khi ánh sáng hội tụ phía sau võng mạc thay vì rơi đúng vào võng mạc. Nguyên nhân là do trục nhãn cầu ngắn, giác mạc phẳng hoặc thể thủy tinh có độ cong không phù hợp. Vì vậy, người bị viễn thị nhìn xa khá rõ nhưng nhìn gần lại mờ.
Dấu hiệu của viễn thị:
⇒ Nhìn gần mờ, đặc biệt khi đọc sách, điện thoại.
⇒ Mỏi mắt, nhức đầu sau khi làm việc gần.
⇒ Trẻ em, thanh thiếu niên và người trẻ đều có thể mắc.
Nguyên nhân chính:
⇒ Di truyền
⇒ Cấu trúc mắt bất thường bẩm sinh
Ai dễ mắc?
Viễn thị có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, kể cả trẻ sơ sinh.
Lão thị là gì?
Lão thị là tình trạng suy giảm khả năng điều tiết của mắt do thủy tinh thể bị cứng lại theo tuổi tác. Đây không phải bệnh mà là quá trình tự nhiên, bắt đầu từ 40 tuổi và tăng dần theo thời gian.
Dấu hiệu thường gặp:
⇒ Nhìn gần mờ, phải đưa sách/điện thoại ra xa mới thấy rõ
⇒ Cần nhiều ánh sáng khi đọc
⇒ Dễ mỏi mắt, nhòe chữ khi làm việc gần
Nguyên nhân:
Thủy tinh thể mất độ đàn hồi → không thay đổi hình dạng để nhìn gần → mắt khó điều tiết.
Độ tuổi mắc:
Hầu như ai cũng gặp từ 40–45 tuổi trở lên.
Viễn thị và lão thị có khác nhau không?
Dù có biểu hiện tương tự, hai tật này khác nhau rõ rệt:
Cơ chế hình thành
⇒ Viễn thị: do cấu trúc nhãn cầu bất thường → ánh sáng hội tụ sau võng mạc.
⇒ Lão thị: do lão hóa thủy tinh thể → mắt mất khả năng điều tiết ở cự ly gần.
Độ tuổi mắc
⇒ Viễn thị: gặp ở trẻ em, người trẻ hoặc mọi lứa tuổi.
⇒ Lão thị: chỉ xảy ra sau tuổi 40.
Triệu chứng
⇒ Viễn thị: nhìn xa rõ – nhìn gần mờ; mắt phải điều tiết nhiều.
⇒ Lão thị: nhìn xa bình thường – nhìn gần mờ; mắt điều tiết yếu.
Khả năng điều tiết
⇒ Viễn thị: phải điều tiết khi nhìn gần và cả nhìn xa.
⇒ Lão thị: chỉ điều tiết khi nhìn gần.
Có thể mắc cả hai cùng lúc không?
→ Hoàn toàn có thể.
Một người bị viễn thị từ trẻ, khi bước vào tuổi 40 vẫn có thể thêm lão thị. Khi đó cần kính đa tròng hoặc kính hai tròng để hỗ trợ nhìn cả gần và xa.
Cách điều trị viễn thị và lão thị
Điều trị viễn thị
⇒ Đeo kính gọng (thấu kính lồi): điều chỉnh điểm hội tụ về đúng võng mạc.
⇒ Kính áp tròng: tiện lợi, thẩm mỹ.
⇒ Phẫu thuật khúc xạ: LASIK, Femto LASIK, ReLEx Smile, Phakic ICL… giúp cải thiện hoàn toàn tật viễn.
Điều trị lão thị
⇒ Kính lão: phù hợp người chỉ cần nhìn gần.
⇒ Kính hai tròng/đa tròng: dành cho người vừa có tật khúc xạ khác vừa bị lão thị.
⇒ Phẫu thuật Presbyond hoặc thay thủy tinh thể: cho người muốn hạn chế phụ thuộc vào kính.
